TS 13809 Taşkömrü
Bu standart ısınma amacıyla kullanılan taş kömürünün Türk Standartlarını belirlemekte ve Taşkömrü TSE Belgesi alınması için gerekli özellikleri göstermektedir. Bu standardın kabulü ile TSE K 69 (2009) ve TSE K 69/T1 (2016) iptal edilmiştir. Standart, kok elde edilen veya başka amaçlarla kullanılan taşkömürünü kapsamaz.
Standartta, aşağıdaki standartlara atıflar mevcuttur;
| TSE No | Türkçe Adı | İngilizce Adı |
| TS 440 ISO 351 | Katı mineral yakıtlar – Toplam kükürt tayini – Yüksek sıcaklıkta yakma metodu | Solid mineral fuels – Determination of total sulfur – High temperature combustion method |
| TS 652 ISO 609 | Katı fosil yakıtlar – Karbon ve hidrojen tayini – Yüksek sıcaklıkta yakma metodu | Solid mineral fuels – Determination of carbon and hydrogen – High temperature combustion method |
| TS 690 ISO 589 | Taşkömürü – Toplam rutubet tayini | Hardcoal – Determination of total moisture |
| TS 711 ISO 562 | Taşkömürü ve kok – Uçucu madde tayini | Hardcoal and coke – Determination of volatile matter |
| TS ISO 1171 | Katı mineral yakıtlar – Kül miktarı tayini | Solid mineral fuels – Determination of ash content |
| TS ISO 1928 | Katı mineral yakıtlar – Bombalı kalorimetre yöntemi ile brüt ısıl değer tayini ve net ısıl değerin hesaplanması | Solid mineral fuels – Determination of gross calorific value by the bomb calorimetric method and calculation of net calorific value |
| TS ISO 1953 | Taş kömürü – Tane büyüklüğü analizi – Eleme yöntemi. | Hard coal – Size analysis by sieving |
| TS ISO 18283 | Taşkömürü ve kok – Elle numune alma | Hard coal and coke – Manual sampling |
Standartta taşkömrü; bitkisel artıkların, biyokimyasal ve jeokimyasal koşulların etkisiyle başkalaşıma uğraması sonucu meydana gelmiş genellikle karbonifer yaşlı, parlak, siyah renkli sert kömür olarak tanımlanmıştır.
Taşkömrü Tipleri ve Sınıfları
Taşkömürü, ısıl değerine göre 3 sınıfa ayrılmıştır. Tane büyüklüğüne göre ise 4 tiptir.
- Tip 1: Parça taşkömürü,
- Tip 2: Portakal taşkömürü,
- Tip 3: Ceviz taşkömürü ve
- Tip 4: Fındık taşkömürü olmak üzere dört tiptir.
Taşkömrü Özellikleri
Standarda uygun taşkömürünün taşıması gereken bazı özellikler vardır. Bu özellikler şu şekilde sınıflandırılabilir;
Fiziksel özellikler
Toplam rutubet içeriği
Kül içeriği
Alt ısıl değer
Üst ısıl değer
Uçucu madde içeriği
Sabit karbon içeriği
Toplam kükürt içeriği
Tane büyüklüğü dağılımı
Piyasaya arz
Standartta, taş kömürüne yapılacak muayene ve deneyler anlatılmıştır. Deney ve muayeneler için TS ISO 18283’e uygun olarak numune alınır.
